Kościół parafialny i klasztor pocysterski w Bierzwniku
Kościół parafialny pw. Matki Bożej Szkaplerznej i klasztor pocysterski w Bierzwniku
Historia Bierzwnika jest ściśle związana z Zakonem Cystersów, którzy na Pomorzu Zachodnim pojawili się w Kołbaczu w drugiej poł. XII w.
Zakon cystersów odegrał na tym obszarze niezwykle istotną rolę kulturotwórczą. Gotycki klasztor cysterski w Bierzwniku, wkomponowany w malowniczy krajobraz jezior, lasów i pól, leżący na Szlaku cysterskim – Pętla Zachodniopomorska stał się chętnie i często odwiedzaną atrakcją turystyczną Gminy i regionu.
Wzniesiony na przełomie XIII i XIV w. jest przykładem oryginalnej ceglanej architektury gotyckiej, kryjący w swym wnętrzu unikalny wystrój rzeźbiarski.
Zabytek stanowi wyjątkowo cenne średniowieczne dziedzictwo gotyku ceglanego, jest miejscem ożywionej działalności kulturalnej i inspiruje do twórczej aktywności.
Historia klasztoru w latach 1294 – 1539 r
Opactwo cysterskie łac. Silva Sancte Mariae, (Las Najświętszej Maryi Panny) w Bierzwniku, zlokalizowane jest na dawnym pograniczu Nowej Marchii, a zostało ufundowane nad J. Starzyckim przez margrabiów brandenburskich w 1286 r. Ottona IV, Konrada i Jana VI
- 17 IX 1286 r. – wystawienie aktu fundacyjnego w Strzelcach
- 1294 r. – przybycie pierwszego konwentu z Kołbacza
- W latach 1294 – 1539 r. – funkcjonowanie klasztoru
- 1294 – 1326- kolejne etapy budowy kościoła i zabudowań klasztornych; rozwój gospodarczy .
W tych latach zbudowano na wzgórzu nad jeziorem Starzyckim zwarty kompleks w stylu gotyckim - 1326 – 1536 r. – funkcjonowanie opactwa jako centrum kultury materialnej na obszarze obecnej gm. Bierzwnik i części ziem obecnej gminy Krzęcin
- 1536 r. – sekularyzacja opactwa cystersów aktem margrabiego Jana z Kostrzyna
- 1546 r. utworzenie z dawnego zespołu klasztornego i ziem opactwa domeny państwowej
- 1546 r. powolna dewastacja kościoła, adaptacja klasztoru na potrzeby gospodarcze 1607 r. -lokalizowanie huty szkła w pobliżu klasztoru
- W poł. XIX w. adaptacja ocalałej części wschodniej kościoła na kaplicę protestancką 1945 r. pożar zachowanych reliktów zespołu klasztornego
- 2 VI 1957 – odbudowa z ruin i erygowanie parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Szkaplerznej z Góry Karmel
- 1957 – 1988 – odbudowa kościoła, zadaszenie prezbiterium i zachowanych reliktów klasztornych, odbudowa sklepień i zadaszenie skrzydeł wschodniego i południowego klasztoru
- 1998 – dalsza odbudowa: rekonstrukcja kapitularza, krypty w prezbiterium, sklepień rozmownicy i sali braci – rekonstrukcja studni w wirydarzu
- Od 2001 trwa rewitalizacja kościoła i zespołu klasztornego
Do czasów współczesnych zachowała się wschodnia cześć kościoła z pięknym gotyckim prezbiterium, dwa przęsła kościoła oraz dwa skrzydła klasztoru na poziomie pierwszej kondygnacji. W dawnym klasztorze cystersów można obejrzeć cenne relikty architektury i wystroju architektonicznego: część wschodnią kościoła, skrzydło wschodnie i południowe z zachowanym pierwotnym układem pomieszczeń, a w krużgankach sklepienia krzyżowo-żebrowe i unikalną dekorację architektoniczną, zespól zdobionych wsporników ceramicznych. W kapitularzu mieści się obecnie ekspozycja detali architektonicznych i eksponatów z wykopalisk archeologicznych.
Dawny klasztor można zwiedzać w ciągu całego roku, poza godzinami nabożeństw.
Przewodnik po dawnym opactwie cysterskim